2019/770 sayılı Dijital İçerik ve Hizmetlerin Sağlanmasıyla İlgili Sözleşmelere Dair Bazı Hususlara İlişkin Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Birliği Konseyi Direktifi.
Directive (EU) 2019/770 of the European Parliament and of the Council of 20 May 2019 on certain aspects concerning contracts for the supply of digital content and digital services
Kapsam ve amaç
Dijital İçerik Direktifi, dijital içerik veya dijital hizmetlerin sağlanması için sağlayıcılar ve tüketiciler arasındaki sözleşmelere ilişkin belirli gereklilikler hakkında ortak kurallar koyarak, yüksek düzeyde tüketici koruması sağlamayı ve iç pazarın düzgün işleyişine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır (m. 1). Dijital içerik ve hizmetler, Avrupa Birliği’nde kapsamlı bir şekilde ilk kez Dijital İçerik Direktifi’yle düzenlenmiştir.
Dijital İçerik Direktifi’nde özellikle şunlara ilişkin hükümler bulunmaktadır:
- dijital içerik veya hizmetin sözleşmeye uygunluğu (conformity),
- sözleşmeye uygunluğun bulunmaması (lack of conformity) veya dijital içerik veya hizmetin sağlanmaması (failure to supply) durumunda başvurulacak hukuki imkânlar ve bunların uygulanmasına ilişkin yöntemler,
- dijital içerik veya hizmetin değiştirilmesi (modification).
Dijital İçerik Direktifi’ndeki sözleşmeye uygunluğa dair genel kurallarla birlikte ispat yükü, zamanaşımı, sürekli edimli sözleşmeler, seçimlik hakların kullanılması için sağlayıcıya bir bildirimde bulunma gereğinin olmaması gibi kurallar tüketici dostu olarak nitelendirilmektedir (Vanherpe, 2020, s. 272). Ancak Direktif’in Dijital Tek Pazar Stratejisinin amaçlarına uygun bir düzenleme olup olmadığı konusunda, başta sağlayıcılara gereğinden fazla yük yüklemesi olmak üzere çeşitli tereddütler bulunmaktadır. (Hoekstra ve Diker-Vanberg, 2019, s. 6).
Zaman bakımından uygulama
Üye ülkeler için Direktif’in iç hukuka aktarım tarihi 1 Haziran 2021 olarak belirlenmiştir. Direktif, tüm hükümleriyle 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Anılan tarihlerle uyumlu olarak birçok AB üyesi ülke Dijital İçerik Direktifi’ni iç hukuka aktarmıştır. Almanya örneği için bkz. BGB §327 – §327u: Dijital Ürün Sözleşmeleri.
Maddi bakımdan uygulama
Dijital İçerik Direktifi hükümleri, öngörülen sekiz sektörde uygulanmaz (Direktif m. 3/5). Hukuk politikasından kaynaklanan tercihler ile bazı sektörlerde farklı bir perspektiften veya daha detaylı düzenleme yapma ihtiyaçları nedeniyle bu alanlarda dijital ürünlere ilişkin hükümlerin uygulanmaması hüküm altına alınmıştır (Geiregat/Steennot, 2017, s. 112).
Öngörülen sektörler haricinde Direktif hükümleri, dijital içerik ve hizmetlerin ivaz karşılığında temin edildiği sözleşmelere, sözleşme tipinden bağımsız olarak uygulanmaktadır. İhtiyaca özgü geliştirilen dijital içerik ve hizmetler ile dijital içerik ve hizmetlerin taşınmasına özgülenmiş maddi vasıtalara da bu hükümler uygulanmaktadır. Ancak dijital unsurlu mallar, bu Direktif’in kapsamında yer almaz.
Sistematiği
🇹🇷
Gerekçe (87 par.)
m. 1: Konu ve amaç
m. 2: Tanımlar
m. 3: Kapsam
m. 4: Uyumlaştırma düzeyi
m. 5: Dijital içerik veya hizmetin sağlanması
m. 6: Dijital içerik veya hizmetin uygunluğu
m. 7: Uygunluk için sübjektif gereklilikler
m. 8: Uygunluk için objektif gereklilikler
m. 9: Dijital içeriğin veya dijital hizmetin hatalı entegrasyonu
m. 10: Üçüncü taraf hakları
m. 11: Sağlayıcının sorumluluğu
m. 12: İspat yükü
m. 13: Dijital içerik veya hizmetin sağlanamaması hâlinde hukuki yol
m. 14: Sözleşmeye uygunluğun bulunmaması durumunda hukuki yollar
m. 15: Sözleşmeyi sonlandırma hakkının kullanılması
m. 16: Sözleşmenin sonlandırılması durumunda sağlayıcının yükümlülükleri
m. 17: Sözleşmenin sonlandırılması durumunda tüketicinin yükümlülükleri
m. 18: Zaman sınırları ve sağlayıcının geri ödeme yolları
m. 19: Dijital içeriğin veya dijital hizmetin değiştirilmesi
m. 20: Tazminat hakkı
m. 21: Yürürlük
m. 22: Emredici nitelik
m. 23: (AB) 2017/2394 sayılı Tüzük ve 2009/22/EC sayılı Direktif’te yapılan değişiklikler
m. 24: Aktarım
m. 25: Yeniden değerlendirme
m. 26: Yürürlüğe giriş
m. 27: Muhataplar
🇬🇧
Recitals (87 par.)
Art. 1: Subject matter and purpose
Art. 2: Definitions
Art. 3: Scope
Art. 4: Level of harmonisation
Art. 5: Supply of the digital content or digital service
Art. 6: Conformity of the digital content or digital service
Art. 7: Subjective requirements for conformity
Art. 8: Objective requirements for conformity
Art. 9: Incorrect integration of the digital content or digital service
Art. 10: Third-party rights
Art. 11: Liability of the trader
Art. 12: Burden of proof
Art. 13: Remedy for the failure to supply
Art. 14: Remedies for lack of conformity
Art. 15: Exercise of the right of termination
Art. 16: Obligations of the trader in the event of termination
Art. 17: Obligations of the consumer in the event of termination
Art. 18: Time limits and means of reimbursement by the trader
Art. 19: Modification of the digital content or digital service
Art. 20: Right of redress
Art. 21: Enforcement
Art. 22: Mandatory nature
Art. 23: Amendments to Regulation (EU) 2017/2394 and Directive 2009/22/EC
Art. 24: Transposition
Art. 25: Review
Art. 26: Entry into force
Art. 27: Addressees
İlgili kaynaklar
- Furkan Güven Taştan (2022) Dijital İçerik ve Hizmetler, Mal ve Hizmet Ayrımını Sarstı mı? AB Tüketici Hukukundan Güncel Bir Yaklaşım, Hukukun Güncel Sorunları Sempozyumu – III (8-9 Kasım 2022) Bildiri Özetleri Kitabı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, s. 39-42.
- Furkan Güven Taştan (2023) Dijital İçerik ve Hizmetlerin Sözleşmeye Uygunluğu, On İki Levha.