Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması
Kabul: 2 Nisan 2009 (RG); Yürürlük: 7 Nisan 2010 (RG)United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods (CISG)
İmza: 11 Nisan 1980. Yürürlük: 1 Ocak 1988
CISG, uluslararası satım hukukunun yeknesaklaştırılması çalışmaları konusunda “Magna Carta” gibi temel bir normatif metin olarak kabul edilmektedir. Antlaşma, 11 Nisan 1980 günü Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda oy birliğiyle kabul edilmiş ve altı farklı dilde yayınlanmıştır. 2023 yılı itibariyle CISG’a taraf ülke sayısı 95’tir.
Viyana Satım Antlaşması, sonraki yeknesaklaştırma çabalarını ve milli hukuk sistemlerini etkilemiştir. Bunda etkili olan özellikleri şunlardır:
- (i) yerel hukuk terimlerinden bağımsız bir hukuki dil geliştirmeye yönelik çabalar,
- (ii) geleneksel hukuk sistemlerinin kabul ettiği yöntemlerden saparak daha açık ve şeffaf bir yapı oluşturmaya odaklanması
- (iii) Kıta Avrupası hukuk sistemindeki (civil law) ihlal nedenlerinden ziyade Anglo Sakson hukuk sistemindeki (common law) ihlallerin önemli olup olmadığını göz önünde bulundurması
Kısa Sistematik
🇹🇷
Kısım I: Uygulama Alanı ve Genel Hükümler
⇲ Böl. I: Uygulama Alanı (1-6)
⇲ Böl. II: Genel Hükümler (7-13)
Kısım II: Sözleşmenin Kurulması
Kısım III: Malların Satımı
⇲ Böl. I: Genel Hükümler (25-29)
⇲ Böl. II: Satıcının Yükümlülükleri (31-52)
– Ayr. I: Malların Teslimi ve Belgelerin Verilmesi (31-34)
– Ayr. II: Malların Sözleşmeye Uygunluğu ve Üçüncü Kişilerin Hak veya Talepleri (35-44)
– Ayr. III: Sözleşmenin Satıcı Tarafından İhlâli Halinde Alıcının Sahip Olduğu Hukuki İmkânlar (45-52)
⇲ Böl. III: Alıcının Yükümlülükleri (54-65)
– Ayr. I: Semenin Ödenmesi (54-59)
– Ayr. II: Teslim Alma (60)
– Ayr. III: Sözleşmenin Alıcı Tarafından İhlali Halinde Satıcının Sahip Olduğu Hukukî İmkanlar (61-65)
⇲ Böl. IV: Hasarın İntikali (66-70)
⇲ Böl. V: Satıcının ve Alıcının Yükümlülüklerine İlişkin Ortak Hükümler (71-88)
– Ayr. I: Öne Alınmış Sözleşmeye Aykırılıklar ve Art Arda Teslimli Sözleşmeler (71-73)
– Ayr. II: Tazminat (74-77)
– Ayr. III: Faiz (78)
– Ayr. IV: Sorumluluktan Kurtulma (79-80)
– Ayr. V: Sözleşmenin Ortadan Kaldırılmasının Sonuçları (81-84)
– Ayr. VI: Malın Muhafazası (85-88)
Kısım IV: Son Hükümler
🇬🇧
Part I: Sphere of application and general provisions
⇲ Ch. I: Sphere of Application
⇲ Ch. II: General Provisions
Part II: Formation of the contract
Part III: Sale of goods
⇲ Ch. I: General Provisions
⇲ Ch. II: Obligations of the Seller
– Sect. I: Delivery of the goods and handing over of documents
– Sect. II: Conformity of the goods and third-party claims
– Sect. III: Remedies for breach of contract by the seller
⇲ Ch. III: Obligations of the Buyer
– Sect. I: Payment of the price
– Sect. II: Taking delivery
– Sect. III: Remedies for breach of contract by the buyer
⇲ Ch. IV: Passing of Risk
⇲ Ch. V: Provisions Common to the Obligations of the Seller and of the Buyer
– Sect. I. Anticipatory breach and instalment contracts
– Sect. II. Damages
– Sect. III. Interest
– Sect. IV. Exemptions
– Sect. V. Effects of avoidance
– Sect. VI. Preservation of the goods
Part IV: Final Provisions
Detaylı sistematik
Viyana Satım Antlaşması’nın resmi metninde yalnızca kısım, bölüm ve ayrımlar üzerinden başlıklandırma yapılmıştır. Yani Antlaşma’nın maddelerinde kenar başlıkları bulunmamaktadır. Aşağıda yer verilen madde başlıkları ise BM Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu (UNCITRAL) tarafından 1995 yılında yayınlanan “Thesaurus of the United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods” başlıktan alınmış ve Türkçe’ye çevrilmiştir.
🇹🇷
Kısım I: Uygulama Alanı ve Genel Hükümler
Bölüm I: Uygulama Alanı
- Madde 1 Uygulanabilirliğin temel kuralları
- Madde 2 Antlaşma’nın uygulanmayacağı hukuki işlemler
- Madde 3 İmal edilecek mallar, hizmetler; “mallar”
- Madde 4 Kapsamda yer alan ve kapsam dışı bırakılan konular; geçerlilik; malların mülkiyeti
- Madde 5 Ölüm veya yaralama
- Madde 6 Sözleşmenin önceliği; uygulanacak anlaşmalar
Bölüm II: Genel Hükümler
- Madde 7 Sözleşmenin Yorumlanması
- Madde 8 Tarafların beyan ve davranışlarının yorumlanması
- Madde 9 Uluslararası teamüller; taraflar arasında yerleşmiş alışkanlıklar
- Madde 10 İş yeri
- Madde 11 Şekle ilişkin gereklilikler
- Madde 12 Devletlerin ulusal hukuktaki şekli gerekliliklerin korunmasına ilişkin beyanları
- Madde 13 “Yazılı”lığın telgraf ve teleksi kapsaması
Kısım II: Sözleşmenin Kurulması
- Madde 14 İcap
- Madde 15 İcabın hükümleri
- Madde 16 İcabın geri alınması
- Madde 17 Red beyanı
- Madde 18 Kabul: zaman ve davranış
- Madde 19 Değişiklikle kabul
- Madde 20 Teklif sahibinin kabul için zaman sınırlamalarının yorumlanması
- Madde 21 Geç kabul; teklif sahibinin cevabı
- Madde 22 Kabulün geri alınması
- Madde 23 Sözleşmenin kurulma zamanı
- Madde 24 İrade açıklamasının muhataba “ulaştığı” zaman
Kısım III: Malların Satımı
Bölüm I: Genel Hükümler
- Madde 25 Esaslı ihlâlin tanımı
- Madde 26 Sözleşmenin ortadan kaldırılması beyanının bildirimi
- Madde 27 Açıklamada gecikme veya hata
- Madde 28 Talep hakkına ilişkin kısıtlamalar: diğer hukuk kuralları
- Madde 29 Sözleşmenin anlaşma ile değiştirilmesi veya sonlandırılması
Bölüm II: Satıcının Yükümlülükleri
- Madde 30 Satıcının yükümlülükleri
Ayrım I: Malların Teslimi ve Belgelerin Verilmesi
- Madde 31 Teslimat yeri
- Madde 32 Taşımaya ilişkin hükümler
- Madde 33 Teslim süresi
- Madde 34 Belgelerin verilmesi
Ayrım II: Malların Sözleşmeye Uygunluğu ve Üçüncü Kişilerin Hak veya Talepleri
- Madde 35 Malların sözleşmeye uygunluğu
- Madde 36 Malların uygunluğunun değerlendirilme zamanı
- Madde 37 Erken teslim; satıcının sözleşmeye aykırılığı giderme hakkı
- Madde 38 Malların incelenme zamanı
- Madde 39 Sözleşmeye aykırılığın satıcıya bildirilmesi zorunluluğu: yaptırımlar
- Madde 40 Satıcının sözleşmeye aykırılık hakkında bilgi sahibi olması
- Madde 41 Mallara ilişkin üçüncü kişilerin hak ve talepleri
- Madde 42 Fikri mülkiyete dayalı üçüncü kişilerin hak ve talepleri
- Madde 43 Üçüncü kişinin hak ve talebine ilişkin bildirim
- Madde 44 Bildirimde bulunmamada makul bir özrün olması
Ayrım III: Sözleşmenin Satıcı Tarafından İhlâli Halinde Alıcının Sahip Olduğu Hukuki İmkânlar
- Madde 45 Alıcının sahip olduğu hukuki imkânlar
- Madde 46 Alıcının ifaya zorlama hakkı
- Madde 47 Makul ek süre bildirimi
- Madde 48 Teslim tarihinden sonra satıcı tarafından tedavi
- Madde 49 Alıcının sözleşmeden kaçınma hakkı
- Madde 50 Semende indirim
- Madde 51 Malların bir kısmının sözleşmeye uygun olmaması
- Madde 52 Erken teslim; fazla ifa
Bölüm III: Alıcının Yükümlülükleri
- Madde 53 Alıcının yükümlülükleri
Ayrım I: Semenin ödenmesi
- Madde 54 Semen ödeme yükümlülüğü; tedbir ve formaliteler
- Madde 55 Semenin belirlenmediği sözleşmeler
- Madde 56 Net ağırlık
- Madde 57 Ödeme yeri
- Madde 58 Ödeme zamanı
- Madde 59 Talep olmadan ödeme yapma yükümlülüğü
Ayrım II: Teslim Alma
- Madde 60 Alıcının teslim alma yükümlülüğü
Ayrım III: Sözleşmenin Alıcı Tarafından İhlali Halinde Satıcının Sahip Olduğu Hukukî İmkanlar
- Madde 61 Sözleşmenin alıcı tarafından ihlali hâlinde satıcının hak ve talepleri
- Madde 62 Satıcının ifaya zorlama hakkı
- Madde 63 Makul ek süre bildirimi
- Madde 64 Satıcının sözleşmeyi ortadan kaldırma hakkı
- Madde 65 Satıcının malın eksik özelliklerine ilişkin bildirimi
Bölüm IV: Hasarın İntikali
- Madde 66 Hasarın alıcıya intikalinden sonraki ziyan veya zarar
- Madde 67 Sözleşmenin taşımaya ilişkin hüküm ihtiva etmesi durumunda hasar
- Madde 68 Taşıma halindeyken satılan mallara ilişkin hasarın intikali
- Madde 69 Diğer durumlarda hasarın geçişi
- Madde 70 Satıcının sözleşmeyi esaslı şekilde ihlâl etmesi durumunda hasar
Bölüm V. Satıcının ve Alıcının Yükümlülüklerine İlişkin Ortak Hükümler
Ayrım I. Öne Alınmış Sözleşmeye Aykırılıklar ve Art Arda Teslimli Sözleşmeler
- Madde 71 İfanın askıya alınması
- Madde 72 Öne alınmış sözleşmeye aykırılık
- Madde 73 Art arda teslimli sözleşmelerde sözleşmenin ortadan kaldırılması
Ayrım II. Tazminat
- Madde 74 Zararın hesaplanmasına ilişkin genel kurallar
- Madde 75 Sözleşmenin ortadan kaldırılması: ikame işleme ilişkin zarar
- Madde 76 Sözleşmenin ortadan kaldırılması: cari fiyata dayalı zararlar
- Madde 77 Zararın azaltılması
Ayrım III. Faiz
- Madde 78 Faiz
Ayrım IV. Sorumluluktan Kurtulma
- Madde 79 Tarafı zarardan sorumlu kılmaktan kurtaran engel
- Madde 80 Diğer tarafın neden olduğu ifa etmeme hâli
Ayrım V. Sözleşmenin Ortadan Kaldırılmasının Sonuçları
- Madde 81 Sözleşmeyi ortadan kaldırmanın yükümlülükler üzerindeki etkisi: uyuşmazlık çözüm yöntemi, iade
- Madde 82 Alıcının malları aynı şartlarda iade etmesinin imkânsızlaşması
- Madde 83 Diğer hukuki yolların korunması
- Madde 84 Elde edilen yararların iadesi
Ayrım VI. Malın Muhafazası
- Madde 85 Satıcının malları muhafaza yükümlülüğü
- Madde 86 Alıcının malları muhafaza yükümlülüğü
- Madde 87 Üçüncü kişinin ardiyesine tevdi
- Madde 88 Malların satışı
Kısım IV: Son Hükümler
- Madde 89 Antlaşmanın tevdi makamı
- Madde 90 Diğer antlaşmalarla İlişkisi
- Madde 91 Antlaşmanın uygulanması
- Madde 92 Kısmi şekilde onaylama, kabul etme, uygun bulma veya katılma
- Madde 93 İki veya daha fazla ülkesel birime sahip âkit devletler
- Madde 94 Yakın hukukî kurallara sahip devletler tarafından yapılan beyanlar
- Madde 95 Madde 1(1)(b) ile bağlı olmama beyanı
- Madde 96 Mevzuatı koruyan beyan: yazılı şekil şartı
- Madde 97 Beyanlar: usuller ve geçerlilik
- Madde 98 İzin verilen çekinceler
- Madde 99 Yürürlük
- Madde 100 Uygulanabilirlik: icap ve sözleşmenin kurulma zamanı
- Madde 101 Antlaşma’nın Feshi
🇬🇧
Part I: Sphere of application and general provisions
Chapter I: Sphere of Application
- Art. 1 Basic rules of applicability
- Art. 2 Exclusions from the Convention: types of transactions
- Art. 3 Goods to be manufactured, services; “goods”
- Art. 4 Issues covered and excluded; validity; property interests
- Art. 5 Death or personal injury
- Art. 6 Convention yields to contract; agreements to apply
Chapter II: General Provisions
- Art. 7 Interpretation of Convention
- Art. 8 Interpretation of party’s statements or other conduct
- Art. 9 International usages; practices established by the parties
- Art. 10 Place of business
- Art. 11 Formal requirements
- Art. 12 Declaration by state preserving domestic formal requirements
- Art. 13 Telegram and telex as “writing”
Part II: Formation of the contract
- Art. 14 Proposal
- Art. 15 Effectiveness of proposal
- Art. 16 Withdrawal of proposal
- Art. 17 Rejection
- Art. 18 Acceptance: time and manner
- Art. 19 Acceptance with modification
- Art. 20 Interpretation of offeror’s time-limits for acceptance
- Art. 21 Late acceptance; response by offeror
- Art. 22 Withdrawal of acceptance
- Art. 23 Time of conclusion of contract
- Art. 24 Time when communication “reaches” addressee
Part III: Sale of goods
Chapter I: General Provisions
- Art. 25 Definition of fundamental breach
- Art. 26 Notification of avoidance
- Art. 27 Delay or error in communications
- Art. 28 Restrictions on right to require: domestic rules of forum
- Art. 29 Modification or termination of contract by agreement
Chapter II: Obligations of the Seller
- Art. 30 Obligations of the seller
Section I: Delivery of the goods and handing over of documents
- Art. 31 Place for delivery
- Art. 32 Shipping arrangements
- Art. 33 Time for delivery
- Art. 34 Handing over documents
Section II: Conformity of the goods and third-party claims
- Art. 35 Conformity of goods to contract
- Art. 36 Time for assessing conformity of goods
- Art. 37 Early delivery; seller’s right to cure lack of conformity
- Art. 38 Time for examining goods
- Art. 39 Requirement to notify seller of lack of conformity: sanctions
- Art. 40 Seller’s knowledge of non-conformity
- Art. 41 Third-party claims to goods
- Art. 42 Third-party claims based on intellectual property
- Art. 43 Notice of third-party claim
- Art. 44 Excuse for failure to notify
Section III: Remedies for breach of contract by the seller
- Art. 45 Remedies available to buyer
- Art. 46 Buyer’s right to compel performance
- Art. 47 Notice fixing additional final period for performance
- Art. 48 Cure by seller after date for delivery
- Art. 49 Buyer’s right to avoid contract
- Art. 50 Reduction of price
- Art. 51 Non-conformity of part of goods
- Art. 52 Early delivery; excess quantity
Chapter III: Obligations of the Buyer
- Art. 53 Obligations of the buyer
Section I: Payment of the price
- Art. 54 Obligation to pay price; enabling steps
- Art. 55 Open-price contracts
- Art. 56 Net weight
- Art. 57 Place for payment
- Art. 58 Time for payment
- Art. 59 Payment due without request
Section II: Taking delivery
- Art. 60 Buyer’s obligation to take delivery
Section III: Remedies for breach of contract by the buyer
- Art. 61 Seller’s remedies for breach by buyer
- Art. 62 Seller’s right to compel performance
- Art. 63 Notice fixing additional final period for performance
- Art. 64 Seller’s right to avoid contract
- Art. 65 Seller’s notice supplying missing specifications
Chapter IV: Passing of Risk
- Art. 66 Loss or damage after risk has passed to buyer
- Art. 67 Risk when contract involves carriage of goods
- Art. 68 Passage of risk goods sold during transit
- Art. 69 Passage of risk in other cases
- Art. 70 Risk when seller in fundamental breach
Chapter V. Provisions Common to the Obligations of the Seller and of the Buyer
Section I. Anticipatory breach and instalment contracts
- Art. 71 Suspension of performance
- Art. 72 Avoidance prior to date for performance
- Art. 73 Avoidance in installment contracts
Section II. Damages
- Art. 74 Damages general rules for measuring
- Art. 75 Avoidance: damages established by substitute transaction
- Art. 76 Avoidance: damages based on current price
- Art. 77 Mitigation of damages
Section III. Interest
- Art. 78 Interest
Section IV. Exemptions
- Art. 79 Impediment excusing party from damages
- Art. 80 Failure of performance caused by other party
Section V. Effects of avoidance
- Art. 81 Effect of avoidance on obligations: arbitration, restitution
- Art. 82 Buyer’s inability to return goods in same condition
- Art. 83 Preservation of other remedies
- Art. 84 Restitution of benefits received
Section VI. Preservation of the goods
- Art. 85 Seller’s duty to preserve goods
- Art. 86 Buyer’s duty to preserve goods
- Art. 87 Deposit in warehouse
- Art. 88 Sale of goods
Part IV: Final Provisions
- Art. 89 Depositary for Convention
- Art. 90 Relationship to other Conventions
- Art. 91 Implementation
- Art. 92 Ratification, acceptance, approval or accession in part
- Art. 93 Contracting states with two or more territorial units
- Art. 94 Declarations by states with closely related rules
- Art. 95 Declaration not to be bound by article 1(1) (b)
- Art. 96 Declaration preserving domestic formalities: written form
- Art. 97 Declarations: procedures and effectiveness
- Art. 98 Permitted reservations
- Art. 99 Entry into force
- Art. 100 Applicability: time of proposal and conclusion of contract
- Art. 101 Denunciation of Convention