Fotoğraf çekmek, anları ölümsüzleştirmektir. Ancak çekilen fotoğrafları sıralamak, klasörlemek, saklamak ve gerektiğinde bulmak o kadar kolay olmuyor. Özellikle çok fotoğraf çeken biriyseniz zaman zaman aradığınız fotoğraflara ulaşamadığınız olmuştur. Bunun için düzenli bir arşiv şart! Arşivleme için üretilmiş ücretli ya da ücretsiz birçok yazılım bulunuyor. Yazılımlar bazen klasör, bazen anahtar kelime, bazen de tarih sıralamasına ya da hepsine göre fotoğrafları arşivleyebiliyor.
Yazılımlara geçmeden önce fotoğraf arşivlerken dikkat etmeniz gereken noktalara bakalım:
- Tek tek fotoğraf arşivleyeceksiniz, size fotoğrafı çağrıştıracak isimler kullanın. Birden fazla fotoğraf varsa bunları bir klasöre koyup ismini ona göre verin. Örneğin ‘Tuna’nın doğum günü’ klasör için güzel bir isim olabilir.
- Klasörlere mekan ya da yerin ismi vermek de hatırda kalması için işe yarayan bir yöntemdir.
- Fotoğraf çekerken kısa kısa notlar almayı alışkanlığa dönüştürün. Bu sayede fotoğrafın çekildiği mekan, bulunulan bölge, fotoğrafın içerdiğindeki konu gibi detayları fotoğraf dosyasının yanında metin (text) dosyası olarak kaydedebilirsiniz.
- Fotoğraflarınız arasında kötü çekilmiş, netlik ya da başka sorunları olanları mutlaka silin. Bu daha küçük ve daha az yer kaplayan bir arşiv olacağından önemlidir.
- Düzenli olmak kaydıyla mutlaka fotoğraflarınızı yedekleyin. Fotoğraf manevi değerler de taşıdığından yıllarca biriktirdiğiniz, aile yadigarı ya da başka bir yerde örneği bulunmayan fotoğraflarınızı kaybetmek istemiyorsanız yedekleme alışkanlığı edinin. Bu iş için en uygun yöntemlerden birisi okuma ve yazma hızı yüksek harici hard diskler kullanmak.
Bu küçük uyarılardan sonra yazılımlara bakalım. En popüler ücretsiz 3 yazılıma yer verdim; aslında piyasada buna benzer onlarcası mevcut.
Arşivleme Yazılımları
Picasa
(yeni adıyla Google Photos)
Fotoğraf ve arşiv denince akla gelen ilk programlardan biridir. Yazılım bilgisayara kurulduktan sonra, sabit diskteki bütün fotoğrafları tarıyor ve arşive ekliyor. Sabit diskleri komple tarayabilen yazılım isterseniz sadece belli klasörleri de tarayabiliyor. Tarama işleminin ardından kendi bilgi bankasına oluşturan yazılımda arama, sıralama ve düzenleme yapabiliyorsunuz. Klasör, fotoğraf ismi, EXIF datasındaki özel bilgiler ya da anahtar kelimelere göre (ki kelimeleri isterseniz siz de girebiliyorsunuz.) arama yapabiliyorsunuz.
ACDSee
Fotoğraf düzenleme konusunda oldukça başarılı bir yazılım da ACDSee. Bu yazılımın deneme sürümleri bulunuyor; tam sürüm içinse belli bir ödeme yapmak gerekiyor. Aslında programın temel görevi fotoğrafları görüntülemek. Picasa’da olduğu gibi fotoğraflara belli etiketler yüklemek de mümkün.
Extensis Portfolio
Diğer 2 yazılımla benzer özelliklere sahip olan Portfolio, özellikle profesyoneller için tasarlanmış. Fotoğraflarınızı düzenleme, kataloglama ve ileri seviye seçenekler içeren yazılım, EPS ve PDF gibi farklı format desteklerine de sahip. Porfolio’nun aynı zamanda sunucu üzerine kurularak çalışan Portfolio Server versiyonu da bulunuyor. Bu sürüm yardımıyla birden fazla bilgisayarın bulunduğu ortamlarda sunucu üzerine yazılımı kurarak farklı kullanıcılara erişim de verebiliyor.
Yazılımsız Arşivleme
Fotoğraflarınızı bir yazılım kullanmadan da arşivleyebilirsiniz. Böylece arşivinizi yedeklerken daha az problemle karşılaşırsınız. Tabi yazılımsız, yani sadece klasörleri kullanarak yapılan arşivleme yöntemi muhtemelen diğerlerine göre daha fazla zamanınızı alacaktır.
Birkaç temel ilke
- Bilgisayarınızda arşiv klasörünüzü tam olarak belirleyin. (Örnek:
C:/fotoğraflarımveyaD:/fotoğraflarım) - Fotoğraflarınızı tarihe ve konuya göre; ya da ikisine göre arşivleme yapabilirsiniz.
- Sonrasında kolaylıkla bulabilmek için klasörler içerisindeki fotoğrafların hepsini seçerek o klasörün ismini bütün fotoğraflara vermeyi unutmayın.
Tarihe ve Konuya Göre Arşivleme
Tarihe göre yaptığınız arşivlerde klasör adlarının en başında yıl-ay-gün ifadeleri, sonrasında ise fotoğrafların konusunu özetleyen ifadeler yer almalıdır. Bu mantık, size klasörleri isme göre sıralarken avantaj sağlayacaktır.
- Sık sık çektiğiniz ailenizin fotoğraflarını ‘Ailem‘ klasörü içerisinde tarih etiketli klasörlere yerleştirerek arşivlemelisiniz. (Örnek: Aileniz, 5 Temmuz 2009 günü terasta mangal partisi verdi; bunu ‘Ailem’ klasörü içerisine ‘2009-07-05 – Terasta Mangal Partisi‘ isimli bir klasöre atınız.
- Eğer bir mekanda değişik tarihlerde sürekli fotoğraf çekiyorsanız; o fotoğrafları bir klasörün içerisine atarak tarihlendirme yapın. (Örnek: Her yıl Marmaris’te fotoğraflar çekiyorsunuz. Bu fotoğrafları Marmaris klasörü oluşturduktan sonra içerisine ‘2009-07’ , ‘2010-07’ (yıl-ay formatında) ve benzeri klasörler oluşturmak suretiyle arşivleyin.)
- Tarihe göre listelemek istediğiniz fotoğrafları içerisine yine klasör olarak atacağınız bir ‘Tarihe Göre‘ klasörü oluşturun. İçine çektiğiniz fotoğrafların tarihini ve yerini belirten isimler kullanın. (Örnek klasör adı: 2009-07-02 – Fanta Gençlik Festivali, yani klasör adlarında yıl-ay-gün – konu formatını kullanın. Çünkü klasörleri tarihe göre ancak böyle düzenli bir şekilde listeleyebiliyorsunuz.)
Bu yazının hazırlanmasında PCMagazineSpecial dergisinin Temmuz-Ağustos-Eylül 2008 özel sayısından yararlanılmıştır.