Directive (EU) 2024/2853 of the European Parliament and of the Council of 23 October 2024 on liability for defective products and repealing Council Directive 85/374/EEC
85/374/EEC sayılı Konsey Direktifini yürürlükten kaldıran ve Hatalı Ürün Sorumluluğuna ilişkin 23 Ekim 2024 tarihli ve 2024/2853 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Birliği Konseyi Direktifi
Kapsam ve amaç
Direktif’le AB’nin hatalı ürünlere ilişkin sorumluluk rejiminin dijital çağa uyumlu hale getirilmesi amaçlanmaktadır. Direktif’in öngördüğü önemli yenilikler şunlardır:
- Ücretsiz ve açık kaynaklı olanlar hariç olmak üzere yazılımların (software), dijital üretim dosyalarının ve yapay zeka sistemlerinin ürün sorumluluğunun kapsamına alınması planlanıyor. Yazılımlara güncelleme sunulmaması ile siber-güvenlik zaafiyetleri de belirli şartlar altında hatalı ürün (defective product) kapsamında değerlendiriliyor.
- Avrupa Birliği dışında üretilen ürünlerin yanı sıra yenilenerek tekrar piyasaya sürülen hatalı ürünler için de sorumluluk tesis ediliyor.
- Belirli şartlar altında ispat yükünün hafifletilmesine ilişkin düzenlemeler getiriliyor.
- Zarar türlerinin kapsamı genişletilerek tıbben teşhis edilmiş psikolojik zararlar da kapsama dahil ediliyor. Benzer şekilde, veri kayıpları ile veri tahribatları da zarar kapsamına ekleniyor.
Yasama süreci
- Kasım 2024 | Kabul edilen Direktif, 18.11.2024 tarihinde AB Resmî Gazetesi’nde yayınlanmıştır. Direktif, yayınından sonraki yirminci günde yürürlüğe girecektir.
- Ekim 2024 | AB Konseyi, 10.10.2024 tarihinde Direktif’i kabul etmiştir. Düzenlemenin AB Resmî Gazetesi’nde yayınlanması ve yayından sonraki yirminci günde yürürlüğe girmesi beklenmektedir.
- Mart 2024 | Avrupa Parlamentosu, teklifi 6’ya karşı 543 oyla onaylamıştır.
- Ocak 2024 | AB Konseyi, daimi temsilcileri (COREPER) üzerinde uzlaşılan anlaşmayı 24.01.2024 tarihinde onaylamıştır.
- Aralık 2023 | AB Konseyi ile Avrupa Parlamentosu, 14.12.2023 tarihinde metin konusunda politik anlaşmaya varmıştır.
- Haziran 2023 | AB Konseyi, 14.06.2023 tarihinde teklife dair genel yaklaşımını (common position) deklare etmiştir.
- Ocak 2023 | Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi (EESC), 24.01.2023 tarihinde teklife dair görüşünü sunmuştur.
- Eylül 2022 | Avrupa Komisyonu, 28.09.2022 tarihinde ürün sorumluluğuna ilişkin teklifini yayınlamıştır.
Sistematik
Recitals (64)
Chapter I: General Provisions
- Article 1: Subject Matter and Objective
- Article 2: Scope
- Article 3: Level of Harmonisation
- Article 4: Definitions
Chapter II: Specific Provisions on Liability for Defective Products
- Article 5: Right to Compensation
- Article 6: Damage
- Article 7: Defectiveness
- Article 8: Economic operators liable for defective products
- Article 9: Disclosure of evidence
- Article 10: Burden of proof
- Article 11: Exemption from liability
Chapter III: General Provisions on Liability
- Article 12: Liability of Multiple Economic Operators
- Article 13: Reduction of Liability
- Article 14: Right of recourse
- Article 15: Exclusion or limitation of liability
- Article 16: Limitation Period
- Article 17: Expiry Period
Chapter IV: Final Provisions
- Article 18: Derogation from development risk defence
- Article 19: Transparency
- Article 20: Evaluation
- Article 21: Repeal and transitional provision
- Article 22: Transposition
- Article 23: Entry into Force
- Article 24: Addressees
85/374 sayılı Direktif’le karşılaştırılması
| 85/374/EEC sayılı Direktif | Bu Direktif |
| Article 1 | Article 1 |
| – | Article 2(2) |
| – | Article 3 |
| Article 2 | Article 4, point (1) |
| – | Article 4, points (2) to (9), (11) and (13) to (18) |
| Article 3(1) | Article 4, point (10), and Article 8(1), first |
| subparagraph, points (a) and (b) | |
| Article 3(2) | Article 4, point (12), and Article 8(1), first |
| subparagraph, point (c)(i) | |
| – | Article 5 |
| Article 3(3) | Article 8(3) |
| – | Article 8(1), first subparagraph, point (c)(ii) |
| and (iii), and second subparagraph, and (2), (4) | |
| and (5) | |
| – | Article 9 |
| Article 4 | Article 10(1) |
| – | Article 10(2) to (5) |
| Article 5 | Article 12(1) |
| – | Article 12(2) |
| Article 6 | Article 7 |
| Article 7 | Article 11 |
| Article 8 | Article 13 |
| – | Article 14 |
Article 9, first paragraph, point (a) | Article 6(1), point (a) |
| Article 9, first paragraph, point (b) | Article 6(1), point (b) |
| – | Article 6(1), point (c) |
| – | Article 6(2) |
| Article 9, second paragraph | Article 6(3) |
| Article 10 | Article 16 |
| Article 11 | Article 17(1) |
| – | Article 17(2) |
| Article 12 | Article 15 |
| – | Article 19 |
| Article 13 | Article 2(5), points (b) and (c) |
| – | Article 2(5), point (a) |
| Article 14 | Article 2(3) |
| – | Article 18(1) |
| Article 15(1), point (b) | Article 18(2) |
| Article 15(2) and (3) | Article 18(3), (4) and (5) |
| Article 16 | – |
| Article 17 | Article 2(1) |
| – | Article 20 |
| – | Article 21 |
| Article 18 | – |
| Article 19 | Article 22(1) |
| Article 20 | Article 22(2) |
| Article 21 | Article 20 |
| – | Article 23 |
| Article 22 | Article 24 |